گزارش نشست وجوه اجتماعی اسکان زائران در مشهد

اشتراک گذاری

نشست وجوه اجتماعی اسکان زائران در مشهد شب گذشته به همت گروه پژوهشی جامعه شناسی گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی و با حضور اساتید و اعضا هیات علمی دانشگاه و پژوهشکده و دست اندرکاران صنعت هتلداری برگزار شد.

به گزارش ستاد پژوهشی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی در ابتدای نشست دکتر حامد بخشی، مدیر گروه پژوهشی جامعه شناسی گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: رسالت اصلی که گروه علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی تعریف کرده و پیگیرش است، این است که در حوزه مسائل اجتماعی و علمی نسبت به آنچه در پیرامون شهر ما و جامعه ما می گذرد حساس باشد به همین منظور کارهای آکادمیک صرف فارغ از مسائل پیرامونی تعریف نکرده است. پژوهش های ما باید کاربردی و در ارتباط با محیط پیرامونی باشد.

وی با اشاره به جاذبه های گردشگری مشهد افزود: بیش از 50 درصد هتل ها و مراکز اسکان در شهر مشهد است و مساله اسکان مساله ای جدی است. آمارها شان می دهد 70 درصد هزینه یک توریست در اشل جهانی صرف اسکان می شود.

دکتر بخشی با اشاره به ویژگی های موسمی در شهر مشهد که اسکانهای رسمی معمولا پاسخگوی حجم عظیم مسافر نیستند گفت: ما مسائل جانبی مثل شکل گیری اسکان غیر رسمی در مشهد داریم که آسیبها و مسائلی دارد و فرصتهایی نیز ایجاد می کند.

وی افزود: همچنین در اسکان رسمی نیز پدیده های نسبتا جدیدی مثل تشدید قشربندی داریم.

وی هدف برگزاری این نشست را گفتگو و تولید دانش مفید بیان کرد.

 

استاد جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی:
نبود سیاست واحد معضل اصلی زیارت است

در ادامه استاد جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی نبود سیاست واحد و جامع را به لحاظ نظری و کاربردی معضل اصلی بحث زیارت در مشهد دانست.

به گزارش ستاد پژوهشی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی به نقل از ایسنا- منطقه خراسان، دکتر حسین بهروان عصر دیروز 12 اسفند ماه در نشست تخصصی «وجوه اجتماعی اسکان زائران در مشهد» که در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی برگزار شد، با اشاره به اینکه بحث زائر و زیارت در سه بعد کلان، متوسط و خرد قابل تحلیل است، اظهار کرد: تعارضات و تناقض‌هایی در سیاست‌گذاری‌های کلان استان و کشور درباره مشهد وجود دارد و بررسی دقیق آن‌ها نشان می‌دهد نگاه کلانی به بحث زائر و زیارت در مشهد نشده است.

وی با اعتقاد بر اینکه هر یک از سازمان‌های مرتبط با زائران نگاه تک‌بعدی به مشهد و زیارت دارند، خاطرنشان کرد: تا زمانی که دو مفهوم «گردشگر» و «زائر» را تعریف نکنیم و جایگاه واحدی برای آن‌ها قائل نشویم، سازمان‌های مربوط هماهنگ نمی‌شوند.

استاد جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه نمی‌توان به مساله زائر نگاه جزئی داشت، عنوان کرد: نمی‌توان اسکان زائر را از سیاست‌گذاری‌ها، مسائل اقتصادی و ... جدا دانست.

وی گفت: بیش از 90 درصد هدف اصلیشان زیارت است ولی از این فراموش می شود که بیش از 80 درصد هدف دومشان تفریح است.

وی با بیان اینکه اقتصاد شهر مشهد ضعیف ترین اقتصاد کشور را دارد، گفت: در پیمایشی که انجام داده بودم، پایین ترین سطح احساس تعلق طبقاتی در مشهد است که از کهکیلویه و بویراحمد پایین تر می دانند. شهری که دومین کلان شهر مشهد است از بعد ذهنیت شهروندان مشهد ، خودشان را پایین ترین و حقیر ترین افراد تصور می کنند. این تصور پایه و ریشه اش بنیان های اقتصادی ضعیف این شهر است که روی اشتغال درآمد رونق کسب و کار اثر گذاشته است،افزایش جمعیت هم مزید بر علت است و 20 میلیون زائیر هم مزید بر علت.

بهروان با بیان اینکه در حرف می گوییم باید نگاه فرهنگی داشته باشیم ولی آیا از لحاظ جامعه شناسی فرهنگی می تواند فارغ از اقتصاد باشد؟ ؛ گفت: بنیان های اقتصادی، کالبدی، فیزیکی و در آمد نمی تواند بی تاثیر، بی تفاوت و بی رابطه با فرهنگ یعنی معنویت، احساس شان، مقام، عزت نفس و رابطه درست خود با خدا باشد.

وی با انتقاد از اینکه دین را مناسکی کرده ایم گفت: در نیاز سنجی ای که از زائران کردم، تمام مشکلات اقتصادی جامعه در حاجات مردم دیده می شود. به لحاظ دینی پایین ترین سطح رشد و کمال معنوی یک فرد است که از خدا مسکن و شغل و ... بخواهد. این نشان از مستاصل بودن فرد دارد.

وی با اشاره به اینکه در حاشیه و بدون توجه به بنیان های اقتصادی سیاسی اجتماعی مسائل را بررسی می کنیم گفت: تحقیقات من و دیگران نشان داده جایی که باید اعتماد و امنیت اجتماعی در حد اعلا باشد بالاترین آمار جرم را دارد و بیشترین ارتکاب جرم در ثامن است.

استاد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی افزود: حتی محل سکونت مجرمان زندانی در جایی است که بیشترین همبستگی را با مساجد دارد. و این نشان از مناسکی کردن دین و عدم استفاده از محتوایش برای زندگی امروزی است.

وی با اشاره به مشاهدات از زائرانی که صورت خود را بر خاک می کشند و حمایت عده ای دیگر ، گفت: اگر بخواهیم این چنین فرهنگی را در زیارت پیش ببریم معنویت بدست نخواهد آمد.

همچنین محمد قانعی، رییس اتحادیه هتل‌داران مشهد که در این نشست سخن می‌گفت، با اعتقاد بر اینکه مشهد به دلیل استفاده از مساجد، حسینیه‌ها، اماکن موقوفه، کمپ‌های اسکان و ... دارای متنوع‌ترین اماکن اقامتی دنیاست، اظهار کرد: امروزه سطح رفاه مردم، نوع توقعات و خواسته‌های آنان و ... نسبت به گذشته متفاوت است.

وی با بیان اینکه وجود بارگاه رضوی جاذبه‌ای در مشهد است که هزینه‌ای برای آن نکردیم، خاطرنشان کرد: در سال‌های اخیر الگوی سفر تغییرات مثیتی داشته و سفرها از تابستان و ایام نوروز فراتر رفته است بنابراین باید در بحث اقامت زائران به خواسته‌های مردم توجه کرد. 

وی گفت در حال حاضر طول سفرها کوتاه شده و آمارها نشان می دهد میانگین طول اقامت در هتل ها به 2.5 روز رسیده است.

 

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی:
ساده‌ترین مکان‌های اسکان زائر باید نزدیک حرم باشند

همچنین عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ساده‌ترین مکان‌های اسکان زائران در مشهد باید نزدیک حرم مطهر رضوی احداث شوند.

دکتر غلامرضا صدیق‌اورعی عصر دیروز 12 اسفند ماه در نشست تخصصی «وجوه اجتماعی اسکان زائران در مشهد» که در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی برگزار شد، با بیان اینکه یکی از انگیزه‌های افراد برای خروج موقت از محل زندگی خود و اسکان در مکان‌های دیگر، تجربه فضاهای متفاوت است، افزود: افرادی که توانایی‌های بیشتری دارند، این منظور را بیشتر برآورده می‌کنند.

وی بحث نابرابری در توانایی‌ها را از مشکلات موجود در بحث اسکان زائران دانست و اظهار کرد: وجود نابرابری‌ها طبیعی است اما می‌توانیم با هم توافق کنیم که این نابرابری‌ها را به نمایش نگذاریم.

صدیق‌اورعی ادامه داد: با تلفیق دو نکته مذکور(نابرابری در توانایی‌ها و انگیزه افراد از سفر) به این نتیجه می‌رسیم محل اسکان زائران باید در حد همگان باشد.

وی گفت: کاری نکنیم که دیگری در مقایسه مدام احساس حسرت کند.

عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی با اعتقاد بر اینکه بهترین و گران‌ترین هتل‌ها‌ باید در مناطق جنگلی، کوهستانی و طبیعی باشد، افزود: ساده‌ترین مکان‌های اسکان زائران در مشهد باید در نزدیکی حرم مطهر رضوی احداث شوند اما این مساله در خدمات‌رسانی به زائران و مسافران رعایت نمی‌شود و باید تدابیری برای رفع این مشکل اندیشید.

 

توسعه‌ اماکن اقامتی مشهد بدون برنامه‌ریزی بوده است

مهدی آجیلیان، رییس اتحادیه هتل‌آپارتمان‌داران مشهد در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه 70 درصد زائرانی که وارد مشهد می‌شوند از قشر متوسط جامعه هستند، اظهار کرد: عدم برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری از مشکلات مربوط به بحث زائران است.

وی ادامه داد: متاسفانه توسعه‌ای که در بحث اماکن اقامتی در مشهد صورت گرفته، بدون برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و نیازسنجی علمی بوده است؛ همچنین سیاست‌گذاری‌هایی که در حوزه اسکان غیر رسمی در مشهد صورت می‌گیرد مربوط به ایام پیک حضور زائران است و برای ایام غیر پیک برنامه‌ریزی درستی وجود ندارد.

آجیلیان گفت: اسکان غیر رسمی مربوط به ایام پیک سال است که 10 شب در سال است که تقاضا بیش از عرضه است.20 شب سال تقاضا و عرضه برابر است، یک ماه سال یک درصد اشتغال معقول داریم و 10 ماه سال عرضه بیش از تقاضا است.

وی گفت: این در حالی است که عمده پژوهش ها در ایام پیک است.

در ادامه این نشست محمدپور، مشاور اجتماعی پروژه اسکان ارزان قیمت منطقه ثامن، نوع نگاه به گردشگر، توجه به موقعیت شهر مشهد، تفاوت امنیت و ایمنی زائر و ... را از مسائلی دانست که باید در برنامه‌ریزی برای بحث زائر و زیارت به آن‌ها توجه شود.

وی خاطرنشان کرد: در مشهد هدف این است که بحث زائر و زیارت تبدیل به برندی متفاوت شود؛ زائری که در مشهد حضور می‌یابد باید مجاوری باشد با نگاه حریم رضوی و این به معنای برندسازی است.

محمدپور در خصوص ایجاد تخت‌های ارزان قیمت در مشهد با بیان اینکه هزینه ایجاد هر یک از این تخت‌ها 25 میلیون و 800 هزار تومان است، تصریح کرد: با این هزینه توجیه اقتصادی برای این طرح وجود ندارد به همین دلیل به دنبال خیران سرمایه‌گذار هستیم.

 دهقان، مدیر گروه هتل‌داری دانشگاه جامع علمی- کاربردی پردیسان در این نشست با تاکید بر اینکه باید به مفاهیم گردشگری نگاه عمیق‌تری شود، عنوان کرد: برای رشد اقتصاد مشهد به سرمایه‌گذار و نیروی کار نیاز است و پر رنگ شدن معنویت در این فضا منوط به تخصیص بودجه از سوی سازمان‌های متولی معنویت است.

وی با اعتقاد بر اینکه باید وضع مالکیت در صنعت توریسم مشخص شود، گفت: مالکیت‌ هتل‌های ما در دست بخش خصوصی است اما سیاستگذاری توسط دولت انجام می‌شود و علاوه بر آن بخش دولتی در حوزه اجرا نیز دخالت می‌کند.

 

انتهای خبر

اخبار