چهارشنبه# #،# #02# #اسفند# #1396

در لحظه و لذت گرا: اخلاقیات نسل نوین

اشتراک گذاری

"در لحظه و لذت گرا: اخلاقیات نسل نوین عنوان یادداشتی است که حامد بخشی،عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی به سفارش روزنامه شهرآرا نوشته شده است. متن کامل یادداشت را در ادامه بخوانید:

🖋به نظر می رسد در نقطه عطف تغییرات اجتماعی قرار گرفته ایم. کلماتی دوره و دوران برای توصیف چنین مقطع زمانی بیش از اندازه وسیع هستند، ما در «برهه» ای قرار داریم که نسل نوین در حال فتح جامعه و فرهنگ و متناسب سازی آن با سبک زندگی خویش است. نسلی که اینک در سنی است که همزمان طراوت و توانایی جوانی را داراست و در نتیجه فارغ از کثرت عددی خود که بیش از یک پنجم جمعیت فعال کشور را تشکیل می دهد، دارای قدرت ناشی از موقعیت خود در خانواده و جامعه نیز می باشد. ساختار خانواده هسته ایِ کم فرزند دهه هفتاد، قدرت فرزند در خانواده را بالا برده است، به گونه ای که فرزندان به رغم والدین شان، سبک زندگی خود را در خانواده به رسمیت نشانده و دنبال می کنند.
این سبک زندگی، برخاسته از اصول متفاوتی است که نسل جدید بر خلاف نسل پیش، زندگی خود را بر آنها استوار کرده است که بدون شناخت ماهیت و تمایزهای آن با اصولی که سبک زندگی نسل پیش را هدایت می کرده است، از درک رفتارهای آنان عاجز خواهیم بود. 
نسل جدید از جنبه های متعددی با نسل پیشین متفاوت است. 
1️⃣در حالیکه نسل پیش در پرتوی یک آرمان جمعی و ایدئولوژیک ارزش های خود را انتخاب و طی طریق می کرد، نسل جدید آرمان های فردی و کوتاه مدت دارد. به همین خاطر است که با وجود تبلیغات و تلاش های قابل توجهی که برای تشکیل گروه ها و تشکلات سیاسی اپوزیسیون صورت گرفت، عضو گیری از این نسل موفق نبود. این بدان خاطر بود که اساسا نسل حاضر اعتقاد به چنین رفتارهایی برای تحقق یک جامعه آرمانی ندارد. فروخشکیدن گروه های معارض خارج کشور، به میزان زیادی ناشی از آن بود که اساسا رویکرد آنها با نگاه نسل نوین متفاوت است.
2️⃣در حالیکه نسل پیشین بر «ثبات» در باورها، ارزش ها و هدف ها تاکید می کرد، نسل جدید بر «پویایی» متمرکز است: پویایی باورها، پویایی ارزش ها، پویایی هدف ها. نسل نوین هیچ امر اجتماعی را ثابت نمی داند، همه چیز در پویایی است و این پویایی نیز برساخته خودِ اوست. 
3️⃣  در حالیکه نسل جدید بر ساختارهای استوار و تغییرناپذیر تاکید داشت، «سیالیت» واقعیت پیش رو و مورد باور نسل جدید است. از نظر او، امورات اجتماعی در حال تغییر و نیز تغییر پذیرند. . او آموخته که ساختارهای اجتماعی سیال تر از آنی هستند که بخواهد آینده ای را بر مبنای آنها ترسیم کند.
در حالیکه نسل پیش بر «آینده» و «پیشرفت» تاکید داشت، نسل جدید بر «حال» و «لذت بردن از زندگی» تاکید دارد. از نظر نسل جدید یک واقعیت وجود دارد: لذتِ امروز و دم غنیمت شماری خیامی.
4️⃣ در حالیکه نسل پیش اصول گرا و غایت گرا بود، نسل جدید عملگرا و منفعت گراست. از نظر این نسل، اصل حاکم، نیل به منفعت و لذت فردی است و در پرتوی این اصل، سایر اصول و غایت ها تحت الشعاع قرار میگیرند.
5️⃣  در حالیکه نسل پیش بر «حقایق غایی» زندگی خود را می ساخت،  نسل جدید بر «واقعیت ملموس» تاکید می‌کند.
 نسل جدید نیازهای خود را بسیار انضمامی و ملموس درک می‌کند. او از غذای خوشمزه، رفاه و روابط دوستی و جنسی لذت می برد. در مقابل، ارزشها و حقایق غایی مورد باور نسل پیشین با فاصله زیاد پس از ارزش درک و نیل به نیازهای ملموسِ فردی قرار می گیرد.  
6️⃣ در حالیکه نسل پیش «در خدمتِ» دین و ایدئولوژی بود، نسل جدید دین و ایدئولوژی را در خدمت خود قرار می دهد. دین و فرهنگ برای لذت بردن از زندگی استخدام می شوند. لذا نسل نوین، این دو را کنار نمی گذارد، بلکه از آنهادر راستای رفع نیازهای خود استفاده می‌کند. نسلی که در عین عدم تقید به پرهیزهای دینی و فرهنگی، از مراسم و مناسک و رویدادهای دینی برای تقویت حس معنوی خود استفاده می‌کند. 
7️⃣  در حالیکه نسل پیشین از جنس سیاست، فرهنگ و دین بود، نسل جدید از جنس «جامعه» و «رابطه» است. او لذت و منفعت رابطه را کشف و درک کرده است و بدان ارزش بالایی می دهد. زندگی نسل جدید با رابطه ساخته می شود. او به میزان زیادی بیش از نسل های دیگر، هویت خود را «در رابطه» و از طریق آن می یابد. نسل جدید، در پرتو تقویت شبکه ها و ارتباطات اجتماعی، معنای خود را از یک منظر سوسوری  از طریق شبکه روابط خود و جایگاه خود در این رابطه می فهمد و تصدیق می‌کند.
8️⃣ در حالیکه در نسل پیشین شاهد تعارض فرهنگ ها و ایدئولوژی ها بودیم، در این نسل شاهد تعارض« سبک های زندگی» هستیم.

در نتیجه نسل جدید، فارغ از هر گونه هدف گیری ارزش های غایی، با درکی ملموس از نیازها و واقعیت های زندگی، آنها را برای امروز، و نه فردای خود، پیگیری می‌کند. این است آنچه نسل نوین را در تخطی از هنجارها و تابوهای فرهنگی و دینی جسور ساخته است. او بدون هیچ گونه موضع گیری ایدئولوژیکِ سلبی یا اثباتی در برابر ارزش های غایی نسل پیشین (اعم از مذهبی و سکولار)، لذتِ حالِ خود را دنبال می‌کند. در نتیجه می بینیم این نسل روابط جنسی و جنسیتی خود را بر مبنای چنین اصول برساخته و دنبال می‌کند. آرایش های تابوشکنانه ای که در این نسل می بینیم و نیز رفتار بی پروا و تساهل گرایانه آن در روابط اجتماعی، محصول چنین نگاه و دیدگاه به زندگی است که نسل جدید را بسیار متفاوت از نسل پیش ساخته و حتی منجر به جایگزینی نوعی «همزیستی» به جای «مفاهمه» بین دو نسل گردیده است.

اخبار