شنبه# #،# #14# #مهر# #1397

رسانه و نوسانات ارز

اشتراک گذاری

«رسانه و نوسانات ارز»عنوان نوشتاری است از دکتر حامد بخشی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی؛ متن کامل این یادداشت را در ادامه می توانید بخوانید:

یکی از نقش‌های رسانه همان‌طور که از نامش پیداست آن است که فضای جامعه را به لحاظ اطلاعات رسانا می‌کند. خاصیت جسم رسانا آن است که صورت انرژی به‌راحتی از یک‌ سو به‌ سوی دیگر منتقل می‌شود. برای مثال، فلزات که رسانای گرما و الکتریسیته هستند به‌سرعت و سهولت گرما و برق را از یک‌ سوی جسم رسانا به‌ سوی دیگر منتقل می‌کنند. در مقابل، اجسام عایق یا نارسانا قرار دارند که اگر در یک سمت آن‌ها گرما یا ولتاژ زیادی هم باشد، آن سر دیگر از آن متأثر نمی‌شود.

رسانه‌ها چنین خصلتی دارند. آن‌ها می‌توانند اطلاعات را به‌سرعت در تمامی جامعه منتقل کنند و در نتیجه، چابکی یا سرعت واکنش جامعه ‌به رخدادی در یک‌ گوشه جامعه را افزایش دهند.

﷯در ماجرای اخیر سقوط قیمت دلار، تقریبا همگان به نقش رسانه‌ها در آن اذعان داشتند. با این‌ حال، برخی‌ها زبان به مدح و ستایش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در «نمایش انسجام ملی» گشودند و برخی‌ها از خیانت رسانه‌ها و دروغ‌‌نمایی آن‌ها در کاهش قیمت ارز. هرچند هرکدام از این دیدگاه‌ها می‌تواند شواهد معدودی برای دفاع از اعتبار مدعای خود بیاورد، ‌آنچه بر هردوی این جنبه‌های فرعی رسانه‌های اجتماعی حاکم بود تأثیری بود که رسانه در راستای نقش اصلی خود، یعنی انتقال و توزیع سریع اطلاعات، بر جای گذاشت. از این منظر، می‌توان داستان را از سنخ «پیش‌بینی‌های خود‌ متحقق» روایت کرد. برای مثال، اگر فردی پیش‌بینی کند که فردا فلان بانک ورشکسته می‌شود و نخست، دیگران پیش‌بینی او را دریافت کنند و دوم، آن را باور کنند، با هجوم به بانک و برداشتن پول خود، عملا پیش‌بینی او را محقق خواهند کرد.

چنین کارهایی به‌عمد و غیر‌عمد در فضای اقتصادی کشور و جهان زیاد انجام شده است. ظاهر قضیه این است که وارد آمدن شوک اولیه کاهش دلار به‌سرعت از سوی رسانه‌ها در جامعه تسری یافته است‌. به دنبال آن، افرادی از ترس اینکه مبادا زیان کنند به بازار آمده‌اند و دلارهای خود را به فروش گذاشته‌اند. این امر موجب کاهش بیشتر قیمت دلار شده است. باز رسانه‌های اجتماعی کاهش دوباره ارز را مخابره کرده‌اند و این چرخه خود‌افزاینده موجب سقوط ناگهانی قیمت دلار در یک‌ شب شده است. البته ‌در این میان شایعات و احیانا شیطنت‌هایی ممکن است در فضای رسانه‌ای شکل گرفته باشد که طبیعی این فضا‌ست.

درسی که می‌توان از واقعه اخیر گرفت آن است که جامعه امروز با حضور رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به‌شدت «رسانا» شده است. اقداماتی هرچند کوچک می‌تواند به امواج اجتماعی سهمگین بدل شود. مدیریت جامعه به لحاظ اطلاعاتی رسانا الزامات و اقتضائات خاصی را ‌می‌طلبد که با جوامع نارسانا یا کم‌رسانا متفاوت است. این را حاکمان جامعه باید مدنظر داشته باشند.

اخبار