عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: ارتباط اجتماعي شالوده حيات اجتماعي است و بدون آن هيچيک از عناصر حيات جمعي پديد نمي آيد.

 به گزارش ستاد پژوهشی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی آرش قهرمان در جلسه هم‌اندیشی دفترمطالعات فرهنگی و اجتماعی شهرداری در ارائه ای  با عنوان « بررسی مناسبات اجتماعی ـ فرهنگي در روابط گردشگر- ميزبان در شهر مشهد»  افزود: با توجه به حضور سالانه   ميليونها  زائر يا گردشگر در شهر مشهد، بررسی مناسبات  اجتماعي  در روابط گردشگر ـ ميزبان ضروری به نظر می رسد. 

وی گفت: تبادلات اجتماعي ـ  فرهنگي در ايجاد هويت  ملی مشترک و اعتلاي و تقويت  انسجام ملي ، انتقال آگاهي و آشنايي، موثر است.

وی با اشاره به چالشهاي رابطه اي گفت: منظور عواملي است که به شکل بازدارنده روابط بين گردشگر ـ ميزبان و حتي گردشگر ـ گردشگر را کاهش مي دهد . عواملي مانند موانع زباني ، موانع گويشي ، قوم مداري و تفکرات قالبي از مهمترين موانع ارتباطي به شمار مي آيند.

وی گفت: اختلال در روابط اجتماعي يکي از وجوهي است که عمدتاً موردغفلت واقع شده است و جا دارد که مورد توجه در خور واقع شود، بويژه آنکه به نظر مي رسد اين نوع اختلال عمدتاً به صورت نسبتاً مزمن دامنگير کشورهاي در حال توسعه است.

این دانشجوی دکترای جامعه شناسی اهداف پژوهش را چنین برشمرد: بررسي وضعيت  کلی اعتماد اجتماعی و تفکرات قالبی در روابط بین زائر و گردشگر و بررسی وضعیت اعتماد اجتماعی و تفکرات قالبی به تفکیک استان محل سکونت، جنسیت، قومیت، محل اقامت، تحصیلات

وی با بیان اینکه در چهارچوب نظری پژوهش از نظريه مبادله اجتماعي و نظريه تصورات قالبي واختلال در ارتباط بهره برده شد.

وی گفت: اين تحقيق دارای دو جامعه آماری است ؛ شهروندان و گردشگران داخلی که در بین سنین 15 تا 65 سال می‌باشند. در بخش گردشگران داخلی جمعيت آماري مورد نظر شامل همه گردشگرانی است که در سال 92 به مشهد مشرف شده‌اند. و گردشگرانی به عنوان نمونه انتخاب شدند که حداقل سه شبانه روز در مشهد اقامت داشته‌اند. به تعداد  338 نفر؛ در بخش شهروندان جامعه آماری ما شامل شهروندان منطقه ثامن است که معمولا بيشترين حجم تعاملات را با گردشگران دارند. به تعداد  338 نفر

قهرمان در بیان یافته های پژوهش گفت: 31 درصد زائران دارای اعتماد اجتماعی کم يا بسيار کم به شهروندان مشهدی است. 12 درصد شهروندان هم دارای اعتماد اجتماعی کم يا بسيار کم نسبت به زائران دارند. در نتیجه ميزان اعتماد اجتماعي شهروندان مشهدي به زائران بيشتر از اعتماد اجتماعي زائران به شهروندان مشهدي است. و در هر دو جامعه اماري (گردشگران و شهروندان مشهدي) ميزان اعتماد اجتماعي در بين زنان بيشتر از مردان است. در هر يك از جامعه هاي اماري(گردشگران و شهروندان)، ميزان اعتماد اجتماعي بر حسب جنسيت تفاوت ندارد.

وی افزود: بيشترين اعتماد را به ترتيب بلوچ، ترک، فارس، لر و کمترين سطح اعتماد به شهروندان مشهدی مربوط به قوميت کرد ، گيلک و تا حدی هم اعراب و لر ها است. البته حجم نمونه ما در اين قسمت محدود بوده است .

پژوهشگر پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: ميزان اعتماد اجتماعي شهروندان مشهدي به زائران بر حسب قوميت نشان مي‌دهد كه تفاوتي در ميزان اعتماد بين قوميت هاي مختلف وجود ندارد. ميزان اعتماد اجتماعي زائران به شهروندان مشهدي بر حسب قوميت نشان مي‌دهد كه بيشترين اعتماد را زائران بلوچ و كمترين اعتماد را زائرين كرد داشتند. از سوي ديگر بيشترين ميزان اعتماد اجتماعي شهروندان مشهدي به زائران در بين قوم بلوچ و كمترين ميزان در بين قوم عرب مي باشد. البته اين يافته هاي توصيفي قابل تعميم به جامعه اماري نيست.

وی گفت: کم اعتمادی در تمام سطوح تحصيلی فراگير است و ارتباطی به میزان تحصیلات ندارد.

وی در بیان وضعيت شاخص اعتماد اجتماعي به تفكيك تحصيلات گفت: بيشترين ميزان اعتماد اجتماعي در ميان زائراني است كه در حسينيه اقامت داشتند و كمترين ميزان اعتماد اجتماعي در بين زائريني قرار داشت كه در منزل شخصي خود اقامت داشتند. اين امر قابل تعميم به جامعه اماري است

 

وی اظهار داشت: بر خلاف اظهارات بيان شده در اهميت اشتغال زايی از طريق گردشگری بايد گفت سهم گردشگری از اشتغال استان حدود 2.5 درصد است يعنی از 400000  فرصت شغلی فعال تنها 10000 مربوط به حوزه گردشگری است در صورتی که بر اساس استاندارد های جهانی هر گردشگر خارجی با حضور در کشور ميزبان 10 الی 27 شغل ايجاد می نمايد (برخی آمار ها حکايت از 8 شغل مستقيم و 8 شغل غير مستقيم دارد ) ولی حتی با آمار گردشگران خارجی اين امر در مشهد ايجاد نشده است

قهرمان در بیان یافته های پژوهش در بخش تفکرات قالبی گفت: در نحوه برخورد زائران، شهروندان مشهدی را  اندکی خوش برخورد  دانسته‌اند. شهروندان مشهدی، زائران را اندکی  خوش برخورد دانسته‌اند.

وی با اشاره به اهمیت بحث آموزش در این بخش گفت: در مالزی به شهروندان پنج  ارزش اجتماعی به مثابه راههای ارتقای فرهنگ ميزبانی  برای جذب بيشتر گردشگر آموزش داده می شود که عبارتند از :صبر ،لبخند ،نظم ،نظافت ،احترام

عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی افزود: در نحوه رعایت ادب زائران، شهروندان مشهدی را باادب دانسته‌اند. شهروندان مشهدی، زائران را باادب دانسته‌اند.

وی راجع به ميزان سخاوت و صميمت گفت: زائران، شهروندان مشهدی را تا حدی خسیس دانسته‌اند. شهروندان مشهدي، زائران را نه چندان خسيس و نه چندان دست و دلبازدانسته‌اند. همچنین زائران، شهروندان مشهدی را تاحدی صمیمی دانسته‌اند. شهروندان مشهدی، زائران را تاحدی صمیمی دانسته‌اند.

وی گفت: در بخش ميزان مذهبي بودن زائران، شهروندان مشهدی را مذهبی دانسته‌اند. شهروندان مشهدی، زائران را مذهبی دانسته‌اند.

وی افزود: در ميزان يكرنگي زائران، شهروندان مشهدی را تاحدی روراست دانسته‌اند. شهروندان مشهدی، زائران را تاحدی روراست دانسته‌اند.

قهرمان در جمع بندی این بخش گفت: در ارزیابی نظر زائران نسبت به شهروندان مشهدی، با توجه به میانگین مجموع پاسخگويان تاحدی دید مثبتی نسبت به شهروندان مشهدی داشتند. مثبت ترين گزينه در اين طيف، ميزان مذهبي بودن مشهديها بود. منفي‌ترين گزينه نيز در اين طيف، ميزان سخاوت مشهديها بود به طوريكه پاسخگويان شهروندان مشهدي را تا حدي خسيس مي‌دانستند.

وی افزود: در ارزیابی نظر شهروندان مشهدی نسبت به زائران، شهروندان مشهدي تاحدی دید مثبتی نسبت به زائران داشتند. مثبت ترين گزينه در اين طيف، ميزان مذهبي بودن زائران بود.  منفي ترين گزينه در اين طيف نيز ميزان توقع زائران مي باشد. به طوريكه پاسخگويان زائران را تا حدي پرتوقع مي دانستند. در مجموع زائران تفكر مثبت تري نسبت به شهروندان مشهدي دارند. شهروندان مشهدي نيز تفكر مثبتي درباره زائران داشتند.

وی درباره شاخص تفكرات قالبي به تفكيك قوميت زائران و شهروندان مشهدي اظهار کرد: مثبت ترين تفكر در هر دو جامعه آماري (گردشگران و شهروندان مشهدي) را قوميت بلوچ داشته اند. و منفي ترين تفكر در بين قوميت عرب مشاهده مي گردد. البته اين يافته توصيفي قابل تعميم به جامعه اماري نيست.

این جامعه شناس افزود: همچنین تفكرات قالبي شهروندان مشهدي نسبت به زائران بر حسب تحصيلات سير نزولي دارد. به طوريكه مقطع ابتدايي مثبت‌ترين تفكر و مقطع ارشد و دكترا منفي‌ترين تفكر را دارند. و اين امر قابل تعميم به جامعه اماري مي باشد. از سوي ديگر تفكرات قالبي زائران بر حسب تحصيلات تفاوت دارد و اين امر قابل تعميم به جامعه اماري است.

وی درباره شاخص تفكرات قالبي به تفكيك محل اقامت زائران گفت: مثبت ترين تفكر در بين كساني مي باشد كه در هتل آپارتمان اقامت داشتند و منفي ترين تفكر در بين كساني بود كه در منزل شخصي اقامت داشتند. البته اين يافته توصيفي قابل تعميم به جامعه اماري نيست

وی افزود: تفكرات قالبي شهروندان مشهدي نسبت به زائران بر حسب تحصيلات سير نزولي دارد. به طوريكه مقطع ابتدايي مثبت‌ترين تفكر و مقطع ارشد و دكترا منفي‌ترين تفكر را دارند.    

وی در انتها گفت: نظرات زائران و شهروندان مشهدی تقریبا شبیه یکدیگر می باشد.

 

انتهای خبر