دکتر ضرغام: بازار گردشگری رویداد از زمینه های کلیدی برای متنوعسازی فعالیتهای گردشگری است
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: بازار گردشگری رویداد (مشتمل بر کنفرانس، سمینار، کارگاه آموزشی و نمایشگاه) یکی از زمینه های کلیدی برای متنوعسازی فعالیتهای گردشگری کشور است.
دکتر حمید ضرغام بروجنی در گفت و گو با بخش رسانه «همایش بین المللی علمی_راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران؛ چالش ها و چشم اندازها» افزود: دولت ها در سراسر آسیا به این واقعیت پیبرده اند که میزبانی این نوع گردشگری یک شکل حیاتی (هم خردمندانه و هم اقتصادی) در تعامل جهانی است. از این رو توسعه گردشگری رویدادی را در بیانیه خطمشیهای توسعه ملی خود افزوده اند. زیرا گردشگری رویدادی را کلید راهبردهای توسعه اقتصادی خود تلقی میکنند.
وی با بیان اینکه همایشهای گردشگری به چند دسته تقسیم میشوند: کنفرانس، سمپوزیوم، سمینار، کارگاه آموزشی، نمایشگاه و جشنواره، گفت: هریک از این همایشها ویژگی خاض خود را داراست اما هدف همه آنها تشریک مساعی و همفکری اندیشمندان و مجربین گردشگری، برای توسعه این صنعت است.
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه ایران از استعدادهای بسیار باارزشی برای توسعه گردشگری همایشی برخوردار است، تاکید کرد: مرکزیت جغرافیایی (ژئو پلیتیکال) قابل توجهی در مبادلات تجاری و فناوری داراست، از میراث تاریخی و مذهبی منحصر به فردی برخوردار است، دارای مردمی آرامشطلب و مهماننواز و خونگرم است. خوراکها و نوشیدنیهای بسیار غنی و فوق العاده مختص خود دارد. تاريخ چهار هزار سال تمدن ایران زمین نیز جاذبه ای شورانگیز برای گردشگران به ویژه گردشگران همایشی است.
وی افزود: این شرایط برای توسعه گردشگری رویدادی به طورکلی و همایشی به طور مشخص، در ایران موقعیت بسیار مطلوبی فراهم کرده است.
سردبیر نشریه علمی "مطالعات گردشگری" در ادامه گفت: توجه به این مزیت رقابتی ارزشمند برای توسعه گردشگری کشور یک ضرورت غیرقابل اجتناب است.
وی با اشاره به مشکلات توسعه گردشگری کنفرانسی افزود: تعداد مراکز کنفرانسی بزرگ با گنجایش چندین هزار نفر، در ایران بسیار اندک است. درحال حاضر تنها چند مراکز است که می تواند بیش از پنج هزار نفر را پذیرا باشد. تعداد هتل های پنج ستاره اگر چه در سال های اخیر افزایش یافته، لیکن هنوز هم قادر به پاسخگویی به مشتاقان کنفرانسهای بزرگ در سطح منطقه ای نیست. نيروي انساني كار آزموده برای پاسخگویی به تقاضای سازماندهی کنفرانس و کارگاه های آموزشی نه تنها از نظر تعداد بلکه همچنین کیفیت، در سطح نازلی است.
دکتر ضرغام گفت: با اینهمه، ایران با یک استراتژی روشن و سرمایهگذاری مناسب، قابلیت تبدیل شدن به یکی از مقصدهای گردشگری همایشی منطقهای و جهانی را دارا است.
پژوهش در گردشگری کلید بهره وری است
تصمیمگیری بدون پژوهش، با خطاهای گاه جبرانناپذیر و شکست همراه است
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه تحقیق در صنعت گردشگری و مهمان نوازی (به ویژه تحقیقات بازاریابی) طی دهههای اخیر به نحو بیسابقهای گسترش یافته است، گفت: این گسترش تا حد زیادی مدیون نشر گسترده کتابها و مجلات مربوط به مباحث مختلف گردشگری است که ابعاد مختلف تعریفی، فلسفی و مفهومی گردشگری را مورد بررسی و نقد قرار میدهند. این مطالعات، موجب تحول در مدیریت اجرایی گردشگری شده است.
وی افزود: مهمترین نکته در این تحول، جهتدهی درست مدیریت و بازاریابی کارآمد است. دانشمندان علاوه بر این برای ساخت مدلهای توسعه و تحلیل گردشگری مقصدها و کشف طرق خاص تکامل آن در هر مقصد دست به تحقیق میزنند. چنین مدلهایی دید مناسبی برای ترویج بیشتر گردشگری و تدوین قوانین و مقررات مورد نیاز برای تعیین حدود و فعالیت بخشهای مختلف و جلوگیری از پیشرفت های ناخواسته را میسر میسازد.
سردبیر نشریه علمی "مطالعات گردشگری"با بیان اینکه پژوهش در گردشگری اصولا کلید بهره وری است، گفت: اما باید توجه داشت که تحقیقات در مدیریت و تصمیمگیری، نقش درونداد سیستم را بازی میکند نه یک جایگزین برای آن. مدیران گردشگری که این نکته را درک کرده اند خواسته ها و تقاضای مشتریان خود را برای کالا و خدمات دقیقتر شناسایی کرده، با استفاده از منابع کمتر به ارائه آن کالا و خدمات میپردازند.
دکتر ضرغام تاکید کرد: پژوهش خوب کلید ارائه خدمات بهینه به مشتری است. تصمیمگیری بدون پژوهش، با خطاهای گاه جبرانناپذیر و شکست همراه است.
وی افزود: در پژوهشهای دانشگاهی نیز جنبههای مختلف گردشگری مورد بررسی قرار میگیرد. مثلا پیامدهای فرهنگی در دستور کار تحقیقات مردم شناسان و جامعهشناسان قرار دارد. اقتصاددانان، مزایای اقتصادی صنعت گردشگری (به عنوان ابزاری برای مبارزه با ناداری) و سایرجنبههای پولی آن را بررسی میکنند. متخصصین محیط زیست به بررسی اثرات گردشگری بر زیستبوم محلی میپردازند. در سالهای اخیر تعمق در بررسی جنبههای مختلف گردشگری رشد چشمگیری یافته و درنتیجه ترکیب رشتههای متعدد، درک جامعتری از ناشناختههای گردشگری حاصل شده است. در یک کلام، بدون پژوهش دستیابی به مزایای گردشگری ممکن نیست.
گردشگری باید از مرزهای سنتی اقتصادی آزاد شود
وی با بیان اینکه گردشگری مقولهای پیچیده و چند بعدی است که اثرات اقتصادی و غیراقتصادی گوناگونی بر کشورهای گردشگرپذیر دارد، گفت: معمولا اثرات مثبت گردشگری پایدار به عنوان ابزاری برای زدودن ناداری و ارتقای استانداردهای زندگی مردم، در درازمدت در نظر گرفته میشود. بنابراین، برای گسترش پوشش، گردشگری باید از مرزهای سنتی اقتصادی آزاد شود تا بتواند در سیستمهای بزرگتر افزوده شود.
دکتر ضرغام افزود: در نیم قرن اخیر، گردشگری دائما درحال گسترش بوده است. سرعت این گسترش حتی سریعتر از تجارت بینالمللی است. به نظر میرسد این روند برگشت ناپذیر خواهد بود. یعنی گردشگری صنعتی رو به توسعه است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه کشورهای درحال توسعه هنوز هم در توسعه گردشگری بینالمللی، موقعیت حاشیه ای دارند، اظهار داشت: برای این کشورها که فعالیت اقتصادی، اغلب بر اساس کار تعداد انگشتشماری از بخشهای تولیدی صورت میگیرد، گردشگری پتانسیل واقعی برای تنوع اقتصادی را فراهم میکند و با کسب ارز خارجی، درآمد ارزی و برای دولت از طریق مالیات، درآمد فراهم میکند؛ منبع اصلی اشتغال و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی است.
وی با بیان اینکه مزایای اقتصادی بالقوه گردشگری از جاذبههای اصلی آن برای کشورهای درحال توسعه است، گفت: طرفداران توسعه گردشگری با توجه به سه استدلال، عقیده خود را توجیه میکنند: اول، روند تقاضا برای مسافرتهای بینالمللی با نرخ شگفت آوری رو به فزونی است. این امر ناشی از ثبات اقتصادی، افزایش درآمد و اشتیاق مردم مناطق توسعهیافته اروپا و آسیا و آمریکای شمالی به بازدید از کشورهای درحال توسعه تلقی میشود. دوم، کشش درآمد تقاضا برای گردشگری، به این معنی که افزایش درآمد خانوار در جهان توسعه یافته موجب تخصیص مبالغ بیشتری برای هزینه سفر خواهد شد. و سوم، کشورهای درحال توسعه نیاز به درآمد ارز خارجی برای حمایت از طرحهای توسعه اقتصادی و تأمین مطالبات ساکنان خود دارند.
سردبیر نشریه علمی "مطالعات گردشگری" تاکید کرد: گردشگری در کشور ما ابزار ارزشمندی برای مقابله با نوسانات و تنگناهای درآمدهای ناشی از فروش نفت و سایر منابع اولیه است. این فعالیت با تکیه بر انبوه منابع، پتانسیلها و انواع جاذبهها در مقایسه با صنایع دیگر قابلیت تبدیل شدن به محور توسعه ملی را داراست. اما سازماندهی عملی آن مستلزم همکاری سه نیروی کلیدی توسعه: تصمیمگیران بخش دولتی، سرمایهگذاران بخش خصوصی و پژوهشگران دانشگاهی است.
وی گفت: چالش عمده برنامه توسعه ملی کشور متنوعسازی اقتصاد و رهایی از وابستگی به صادرات منابع اولیه و برخی محصولات (عمدتا کشاورزی) است. این امر فقط با شناسایی و توسعه داد و ستد محصولات دارای ارزش افزوده بینالمللی میسر است. بخش خدمات نامزد مناسبی برای این هدف است. اما خدمات برخوردار از پتانسیل رشد بینالمللی بسیار نادرند و گردشگری صنعت اصلی این بخش محسوب میشود.
وی افزود: بخش خدمات کشور دارای ظرفیتی بسیار محدود، گرفتار مشکلات اجتماعی و اقتصادی و نقایص ساختار مدیریتی است و استحکام چنین اتکایی را دارا نیست. ارتقای قابلیت آن مستلزم سرمایهگذاری هدفمند و با برنامهای حساب شده است.
دکتر ضرغام در ادامه اساسی ترین چالشهای این بخش را اینگونه برشمرد: یکی از اساسیترین چالشهای توسعه خدمات، راه اندازی مکانیزمی برای بهینهسازی کیفیت گردشگری و رقابت در سطح منطقهای و محلی به منظور اطمینان از توسعه پایدار و متوازن گردشگری در سطح ملی است. چالش دوم سازگاری و تطبیق توسعه گردشگری با حفظ و تجدید منابع آنست.
وی افزود: چالش دیگر دولت برای توسعه صنعت گردشگری، کاهش نابرابریهای کمی و کیفی به منظور تقویت کارایی اقتصادی این صنعت است. دولت لازمست تدابیر مناسبی برای افزایش ارزش منابع طبیعی و فرهنگی، در عین تضمین حفظ و توسعه پایدار اقتصادی آنها بیندیشد.
انتهای خبر
اخبار
- بیست و پنجمین شماره فصلنامه علمی "مطالعات اجتماعی گردشگری" منتشر شد
- قهرمان عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب مطرح کرد اهمیت واژه مهماننوازی در امر زیارت
- درخشش عضو هیات علمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در مسابقه دیتاژورنالیسم دقیقه ۱۴۰۲
- بازدید عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از فعالیت های جهاددانشگاهی خراسان رضوی
- دکتر بخشی در نشست «توصیف تحلیلی گردشگری پزشکی در گردشگران داخلی و خارجی کشور»: مشهد در صدر شهرهای مورد مراجعه زائران خارجی و گردشگران داخلی برای درمان است
- بازدید رایزن اقتصادی ایران در هرات افغانستان از پژوهشکده گردشگری
- دکتر حامد بخشی در نشست«بررسی رفتار زائران و گردشگران شهر مشهد در حوزه اقامتگاه»: میانگین گردشگران و زائران مشهد استطاعت بالاتری نسبت به میانگین کشوری دارند
- کارگاه تدوین بسته سفر گردشگری سلامت
- مدیرگروه گردشگری و میراث فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی: نبود آمار گلوگاه مسائل گردشگری است
- نشست دکتر حسین امینی، رئیس جهاد دانشگاهی با اعضا پژوهشکده گردشگری، گروه پژوهشی توسعه پایدار شهری-منطقهای و مرکز تجاری سازی فناوری و اقتصاد دانش بنیان
- بازدید سفیر ویتنام در جمهوری اسلامی ایران از فعالیتهای پژوهشکده گردشگری/گزارش تصویری/
- رئیس سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی: علوم انسانی در ساحت علم نقش پررنگی ایفا میکند