معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی معتقد است: "گردشگری شب" یکی از انواع گردشگری است که به زمان گذران گردشگران در شب و استفاده آنها از مکان‌ها و بازدیدهای گردشگری در مدت زمان شب برمی‌گردد و بحث طراحی از جمله روشنایی و نورپردازی به عنوان یک جاذبه و زیرساخت‌ در گردشگری شب به شمار می‌رود.

 

هادی رفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، اظهار کرد: در زمان‌هایی از شبانه روز که محیط شهر نیمه‌فعال است مدیریت شهری بخشی از هزینه‌ها مانند هزینه روشنایی معابر و حمل و نقل عمومی و ... را پرداخت می‌کند و با توجه به هزینه‌های صورت گرفته می‌توان به نحوه بهینه‌تری در راستای اهداف صنعت گردشگری استفاده و بهره‌برداری کرد. 

 

وی گفت: همچنین گردشگری شب باهدف استفاده بهینه از زمان شب برای بخش عظیمی از گردشگران که مایلند باتوجه به گرمای روز و جاذبه‌های شب از فرصت شب استفاده کنند به‌کار گرفته و برنامه‌ریزی می‌شود. 

 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه در پژوهشکده جهاددانشگاهی استان بخشی از برنامه‌ریزی و کار مطالعاتی پایه را به منظور بهره‌گیری از فرصت گردشگری شب آغاز کردیم، که در این راستا و طبق تفاهم‌نامه‌ای که با دانشگاه مونت‌پلیه فرانسه منعقد کردیم، براساس الزامات بومی و مذهبی خود، طرح‌هایی را به منظور رونق گردشگری شب در مشهد اجرا و ایده‌هایی را خلق خواهیم کرد. 

  

رفیعی یادآور شد: حدود 30 یا 40 سال قبل در ابتدای شب شهرها به حالت سکوت درمی‌آمدند، اما کم کم شهرهای گردشگرپذیر در ساعت‌های پایانی شب نیز همچنان رونق نسبی داشتند و البته دارند، چنانکه ما در مشهد مشاهده می‌کنیم که بسیاری از ییلاقات تا پاسی از شب، میزبان گردشگرانند. لذا برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری شب امکان رونق بیشتری به بخش بازار و افزایش استفاده از جاذبه‌های گردشگری و همچنین فراهم کردن ایجاد و توسعه جاذبه‌های مکمل و رویدادهای خاص گردشگری در شب را فراهم می‌کند. 

 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی استان گفت: هم اکنون بسیاری از کشورها نه به شکل هدفمند اما به دلیل این که گردشگری در این کشورها توسعه یافته است به گردشگری شب اهمیت خاصی می‌دهند، اما در مشهد این خلا احساس می‌شود که باتوجه به وجود ظرفیت و شمار زائر و گردشگر در این شهر، به صورت هدفمند از این پتانسیل استفاده نمی‌شود. 

 

 

وی با اشاره به وجود بارگاه مطهر رضوی در شهر مشهد خاطرنشان کرد: مسیرهای منتهی به حرم امام رضا(ع) فرصت‌های بی‌نظیری برای اجرای طرح‌های گردشگری شب است. در واقع شمار زیادی از زائران و گردشگران سالانه به شهر مشهد ورود پیدا می‌کنند و یکی از زمان‌هایی که در حوزه ارائه خدمات مغفول می‌ماند، شب است. البته برخی از اقدامات در حوزه گردشگری شب در مشهد نیز اجرا شده اما به صورت هدفمند نبوده و فاصله زیادی تا وضعیت ایده‌آل دارد. 

 

رفیعی گفت: هم‌اکنون بسیاری از مراکز در منطقه طرقبه و شاندیز تا ساعت سه شب خدمات ارایه می‌کنند، اما صحبت این است که باید این خدمات بهینه شود تا بتوان از فرصت‌ها و ظرفیت‌های پیش رو استفاده کرد در بسیاری از مواقع هرشب تردد انبوه اتومبیل‌های شخصی از بولوار وکیل‌آباد به سمت طرقبه و شاندیز را مشاهده می‌کنیم اما هیچ برنامه‌ریزی خاصی برای استفاده از این ظرفیت وجود ندارد. 

 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی استان گفت: چنانچه گردشگری شب را در حوزه‌ زیارت بخواهیم اجرایی کنیم اجرای آن تا حدودی متفاوت خواهد بود و می‌بایست با نوع و سلیقه و ذائقه زائران و گردشگران برنامه ریزی کرد. در این خصوص توجه به مبحث زیارت و استفاده از ظرفیت گردشگری شب بسیار حائز اهمیت و میتواند به عنوان یک فرصت در تعمیق زیارت مورد استفاده قرار گیرد. 

 

وی در مورد فواید توسعه این طرح‌ها گفت: اصلی‌ترین آورده‌ای که این نوع از گردشگری دارد این است که توسعه گردشگری شب تاثیر بسزایی بر رونق اقتصادی ذی‌نفعان گردشگری دارد. همچنین هزینه‌هایی را که مدیریت شهری برای شب صرف می‌کند تا حدودی به این بخش برمی‌گردد و از طرف دیگر بحث مدیریت زمان سفر برای زائرانی که به مشهد می‌آیند مطرح است، هر چه این مدیریت زمان بهینه‌تر باشد رضایت آنها نیز بیشتر خواهد بود. 

 

رفیعی یادآور شد: شرایط آب و هوایی در بسیاری از مناطق کشور ما و در مشهد به خصوص در تابستان به‌گونه‌ای است که شب‌ها هوای مطبوع‌‌تری دارند و به ویژه در مناطقی از کشورمان که دارای اقلیم گرمتری است باید بر روی گردشگری شب بیشتر کار کنیم. 

 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی استان با اشاره به شهرهای پیشرو در گردشگری افزود: شهرهایی مانند مشهد، اصفهان، شیراز و یزد شهرهای  پیشرو در این حوزه هستند، بسیاری از شهرهای ما به منظور توسعه گردشگری شب ظرفیت‌های ویژه‌ای را دارند و عموماً بلااستفاده باقی مانده است. 

  

وی با بیان اینکه یکی از مباحث محوری در گردشگری شب بحث نورپردازی است، افزود: فراهم آوردن فرصت‌های زیبا همچون نورپردازی نیازمند تکنولوژی پیشرفته است، متاسفانه در این حوزه ما بسیاری از تکنولوژی‌ها را در اختیار نداریم و برخی از آنها را که در اختیار داریم وارداتی است.

 

رفیعی درباره زیرساخت‌های گردشگری شب عنوان کرد: بحث طراحی از جمله روشنایی و نورپردازی به عنوان یک جاذبه و زیرساخت‌ در گردشگری شب به شمار می‌رود که امکان معرفی بهتر و برند ساختن بسیاری از جاذبه‌های گردشگری را به لحاظ بصری فراهم می‌کند. همچنین یکی از الزامات گردشگری شب تامین بودن مسائل امنیتی است. 

 

رفیعی تاکید کرد: صنعت گردشگری صنعت روبه رشد است و از خیلی از بخش‌های اقتصادی گوی سبقت را ربوده است، هر روز در این صنعت فرصت‌های جدیدی خلق می‌شود.

خیلی از کشورها به گردشگری به عنوان یک بخش پیشرو نگاه می‌کنند، چنانکه در برنامه ششم توسعه بر این موضوع تاکید شده است. 

 

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی استان یادآور شد: اجرای ایده گردشگری شب نیازمند اقدامات بنیادی و مطالعاتی است و باید یک نقشه راه داشته باشیم تا گردشگری شب را در شهر و کشور خود توسعه دهیم.