دوشنبه# #،# #27# #شهریور# #1396

امكان و امتناع گفت و گو

اشتراک گذاری

عصر ما عصر رواج گفتمان «گفت و گو» است. «گفت و گو» شيوه‌اي متمدنانه براي حل و فصل اختلاف‌هاي نظري و عملي تلقي مي شود.

متن کامل یادداشت دکتر ندا رضوی زاده، عضو هیات گروه جامعه شناسی  پژوهشکده  گردشگری جهاد دانشگاهی را با عنوان «امكان و امتناع گفت و گو» در ادامه بخوانید:

عصر ما عصر رواج گفتمان «گفت و گو» است. «گفت و گو» شيوه‌اي متمدنانه براي حل و فصل اختلاف‌هاي نظري و عملي تلقي مي شود. «گفت و گو» به مثابه‌ي اكسيري شفابخش نگريسته مي شود كه درمان هر دردي است يا عصاي معجزه‌آساي موسي كه در هجوم امواج به طرفه العيني راه مي گشايد.

با اين حال به نظرم سوء تفاهم‌هاي عميق رايجي درباره گفت و گو وجود دارد. برخلاف تصور عمومي، «گفت و گو» به معني مبادله‌ي اصوات و واژه ها با ابزار فيزيكي گوش و زبان، يا مبادله‌ي صورت مكتوب كلمات بر الواح كاغذي يا شيشه اي نيست! گفت و گو به لوازمي وراي چشم و گوش و مبادله‌ي فرم‌هاي صوتي يا تصويري واژه‌ها نياز دارد. 

هدف غايي گفت و گوي اصيل، سالم و صادقانه، مفاهمه و كشف حقيقت‌هايي است كه نزد طرفين موجود است. چنين گفت و گويي:

⚫️ مستلزم غلبه بر شهوت برتري و غلبه است (و چه دشوار است پيراستن نيت از چنين شهوت پروسوسه‌اي! جهاد اكبر است با نفس). 

⚫️ مستلزم به رسميت شناختن صادقانه‌ي متقابل «برابري»، و تعليق مشروعيت هاي حاصل از موقعيت قانوني، عرفي يا كاريزماتيك طرفين در لحظه‌ي گفت و گو است (چيزي كه اتفاقا عموما عكس آن رخ مي دهد: استفاده حداكثري از ابزارهاي مشروعيت‌بخش اجتماعي به منظور «غلبه»). اين امر مستلزم پذيرش طرفينيِ برابري طرفين در «بر حق بودن» فارغ از هر معياري جز منطق و معقوليت و سازگاري دروني ايده ها است. 

⚫️ عميقاً نيازمند «اراده» و «تعهد» متقابل براي فهم «ديگري» است. 

⚫️ مستلزم به درآوردن جامه‌ي فاخر و وسوسه‌انگيزِ خود-هميشه-همه-چيز-داني است. 

⚫️ نيازمندِ تعليقِ موقتِ ادراك درباره‌ي منافعِ آشكار و پنهان، رواني و اجتماعي، مستقيم و غيرمستقيم، مادي و غيرمادي، و احتمالي يا قطعي حاصل از نتيجه‌ي گفت و گو است. 

⚫️ مستلزم شناسايي و تعليق پيش‌داوري‌ها درباره طرف مقابل و نظرات‌اش است.

به ميزاني كه هدف مشترك فوق و لوازم مذكور فراهم باشد، گفت و گوي سالم و ناب رخ مي‌دهد، و نتايج  معجزه‌آسايي كه بر گفت و گو مترتب دانسته‌اند، به ميزان باور و تعهد به چنان هدفي و به ميزان تحقق شرايط مذكور حاصل مي‌شود.

اخبار