پژوهشگر پژوهشکده گردشگری در سخنرانی با عنوان "مفهوم‌شناسی فرهنگ میزبانی" گفت: در نظرسنجی‌های منتهی به سال ۱۴۰۰، خدمات‌رسانی به زائران خارج از انتظارات اصلی شهروندان از مدیریت شهری در شهرداری است.
به گزارش پژوهشکده گردشگری دکتر آرش قهرمان افزود: نگاه شهروندان مشهد به مسافران در ایام زیارتی ویژه به مثابه زائر و در سایر ایام سال به مثابه مشتری است.
وی گفت: پدیده حاشیه نشینی و رکود تورمی موجود در ایران مولد نا امنی است و مسافران به مثابه افراد  بی پناه و غریبه در یک مقصد زیارتی؛ بیشتر در معرض این مخاطرات هستند.
وی تاکید کرد: جهت ارتقا فضای مهمان‌نوازی، هسته‌های پرتردد گردشگری باید منتفع شوند.
دکتر قهرمان تظهار داشت: هر جا زائران حضور دارند کسبه انتفاع می‌برد ولی مجاور فقط هزینه‌هایی مثل ترافیک، شلوغی و... را می‌پردازد.
وی افزود: اگر شهروندی سهمی از حضور مسافران و زائران نداشته باشد، نباید از او انتظار رفتار تکریم‌آمیز با مسافر را داشت.

همچنین عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در این نشست گفت: واژه مهمان‌نوازی در مقوله زیارت امری بسیار مهم است و باید در نظر داشت که این مهمان‌نوازی برای میزبانان همان گشودگی است که نسبت به زائران دیده می‌شود.

به گزارش پژوهشکده گردشگری، حمیده امیریزدانی در نشست علمی زیارت از منظر مطالعات مهمان‌نوازی که در پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی برگزار شد، اظهار کرد: از نگاه الهی زائر با گردشگر متفاوت است، اما از منظر گردشگری این دو باهم تفاوت چندانی ندارد؛ بنابراین اولین چیزی که به ذهن ما می‌رسد این است که با چند تغییر ساده در فرهنگ میزبانی می‌توانیم این بحث را بهبود بخشیم اما بحث هنگامی جدی‌تر می‌شود که درمی‌یابیم شاخه‌های مختلفی در حال بررسی شاخه‌های زیارت هستند و زیارت شاخه‌های متعددی دارد.

وی بیان کرد: چکیده‌های مقالات زیارت از منظر مهمان‌نوازی بر مبنای مصاحبه و پرسش و پاسخ صورت گرفته است و موضوعی که در آن بسیار بیان شده بود این است که اکثر کاتولیک‌ها معتقد بودند که در هتل دیوارنگاره و تابلوهایی با آیات مختلف قرآن وجود نداشته است. بنابراین این امر نمایانگر این موضوع است برخی از نکات برای برخی از اقوام مورد اهمیت است که در هتلداری و حمل‌ونقل ما جدی گرفته نمی‌شود.

امیریزدانی ادامه داد: در برخی از کشورها از ابتدا روشن است که چه فردی گردشگر و چه فردی زائر است، زیرا این امر با توجه به نظر خود فرد انتخاب می‌شود و هدف مسافران را روشن می‌سازد؛ همچنین لازم به ذکر است که زائر کسی است که با خودش بیگانه بوده و نیاز به شست‌وشوی داخلی روح خود دارد، لذا از بیرون نمی‌توان مشخص کرد که چه افرادی زائر هستند و چه افرادی صرفا برای گردشگری آمده‌اند.

وی در خصوص تفاوت زائر و گردشگر عنوان کرد: تفاوت زائر و گردشگر در این مورد است که ما باتوجه به پدیده‌های رفتاری فرد مسافر پس از بازگشت به شهر خود، می‌توانیم آن را ارزیابی و جست‌وجو کنیم؛ زیرا این هدف، امری درونی است و مستلزم مطالعه پدیده‌های رفتاری افراد است.

عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اضافه کرد: اما این موارد به این معنا نیست که ما ظرفیت‌های خوبی برای زائرین نداریم، بلکه ما پتانسیل‌های خوبی داریم که می‌توانیم با کمک آن‌ها مهمان‌نوازی اسلامی را تعمیم دهیم، زیرا پذیرش مهمان و خدمت به دیگران در ادبیات عرفانی بسیار دیده می‌شود که همه آن‌ها الهام‌گرفته از کلام خداوند در قرآن است.

وی ادامه داد: نکته دیگری که در خصوص گردشگری و زائرین شهرهای مذهبی مطرح است این مورد است که گردشگری بومی و اقامتگاه بومی در بحث زیارت جای مخصوصی ندارند و از آن ظرفیت‌ها استفاده مطلوبی نشده است. به عنوان مثال در قم، هیچ سرمایه‌گذاری برای خانه‌های بومی و قدیمی نزدیک کاشان که فاصله آن با قم یک ساعت است، صورت نگرفته و از این ظرفیت‌ها استفاده نشده است.

امیریزدانی گفت: واژه مهمان‌نوازی در مقوله زیارت امری بسیار مهم است و باید در نظر داشت که این مهمان‌نوازی برای میزبانان همان گشودگی است که نسبت به زائران دیده می‌شود و مستحضر هستید که این امر در گردشگری رویدادمحور بسیار دیده شده است، اما اگر این حس را به طور کلی مردم شهرهای مهمان‌نواز در خود ایجاد کنند، بسیار مطلوب بوده و در تجربه زائرین بسیار تاثیر مثبتی خواهد داشت. از سمتی دیگر برای زائرین این مهمان‌نوازی بسیار اهمیت دارد، زیرا این امر باعث می‌شود که زائرین از سفر بیرونی به درون خود رجوع کنند و خود را به معنای دیگری پذیرش کنند، زیرا این مهمان‌نوازی دعوت و استقبالی است که باید طی آن بتوانیم خود را کنترل کنیم و وجود خود را لبریز از عشق و رحمت کنیم تا بتوانیم به دیگران نیز این احساس را منتقل کنیم.